اسید سولفوریک 98 درصد

اسید سولفوریک چیست ؟

• تـــــــاریخچه

زکریای رازی کاشف سولفوریک اسید است که در قرن نهم این اسید را کشف کرد. این اسید را از طریق تقطیر خشک کانی‌هایی که شامل سولفات آهن که زاج سبز نامیده می‌شود و سولفات مس که کات کبود نامیده می‌شد بدست آورد. حرارت هر یک از این ترکیبات باعث تجزیه آنها و ایجاد اکسید آهن یا اکسید مس ، می‌گردد.

این روش با ترجمه متون علمی و کتاب‌های دانشمندان مسلمان ایرانی توسط شیمیدان‌های اروپایی در قرون وسطی مانند آلبرت ماگنوس در اروپا شناخته شد و به این دلیل اسید سولفوریک را شیمیدان‌های قرون وسطی به نام جوهر گوگرد شناختند.

در قرن هفدهم جان گلوبر این اسید را از سوزاندن سولفورو نیترات پتاسیم در مجاورت بخار آب تهیه کرد. در سال ۱۷۴۶ وی این ماده را با غلظت ۴۰-۳۵% در ظروف سربی تولید می‌کرد. جوزف گیلوساک با اصلاح روش روبک ، اسید سولفوریکی با غلظت ۷۸% بدست آورد.

با این همه صنایع رنگرزی و سایر صنایع مواد شیمیایی خواهان اسید سولفوریک با غلظت بالاتر بودند. در اواسط قرن ۱۸ این امر با روش تقطیر خشک کانی‌ها ، شبیه همان روش اولیه رازی ممکن شد. در این روش سولفید آهن در اثر حرارت در هوا تولید سولفات آهن می‌کند و فراورده حاصل با حرارت اضافی اکسید شده و تولید سولفات آهن می‌کند که آن هم در اثر حرارت در ۴۸۰ درجه سانتیگراد تجزیه شده و اکسید آهن ایجاد می‌کند. عبور دادن به آرامی از میان آب ، اسید سولفوریک با غلظت بالا ایجاد می‌کند.

• کاربــــــرد

یکی از اسیدهای بسیار قوی که از گوگرد ساخته می شود، سولفوریک اسید است.کاربرد این اسید بسیار گسترده است، از باتری اتومبیل تا صنایع بزرگ مس. انواع کود ، فرآورده های نفتی ، آهن و فولاد، درساختن رنگها، پلاستیک ها و مواد شیمیایی دیگر استفاده می شود.

این اسید پوست بدن را زخم می کند و پارچه ها را سوراخ می کند. این ماده جزء مواد شیمیایی پراستفاده می‌باشد. این ماده در واکنش‌های شیمیایی و فرآیندهای تولید سایر ترکیبات، کابرد فراوانی دارد. عمده‌ترین استفاده آن در کارخانه‌های تولید کود شیمیایی، استخراج فلزات، سنتزهای شیمیایی، تصفیه پساب‌ها و پالایشگاه‌های نفت می‌باشد. اسید سولفوریک در اثر واکنش با اسید نیتریک، یون نیترونیوم تولید می‌کند که در فرآیند نیترو‌دار کردن ترکیبات استفاده می‌شود.

فرآیند نیترودار کردن در صنایع تولید مواد منفجره مانند تولید تری‌نیتروتولوئن (TNT)، نیترو گلیسیرین و … استفاده می‌شود. اسید سولفوریک در انباره‌های سربی (باطری‌های سربی) به عنوان محلول الکترولیت استفاده می‌شود.

اسید سولفوریک یک عامل آبگیری بسیار قوی است. در اکثر واکنش‌ها به عنوان عامل هیدراتاسیون استفاده می‌شود و در تولید میوه‌های خشک هم به میزان کم از اسید سولفوریک برای جذب آب استفاده می‌کنند.

• تـــــــــــولید

در حال حاضر مهمترین روش تولید آن، فرایند اول یعنی تولید از گوگرد عنصری است. دی اکسید گوگرد ممکن است از اکسیداسیون گوگرد خام و یا اکسیداسیون سولفیدهای فلزی گوگرد نظیر سولفید مس، سولفید سرب، سولفید نیکل، سولفیدهای آهن، سولفید روی و یا سولفید مولیبدیم تولید شود. اکسیداسیون سولفید هیدروژن(H2 S) نیز منجر به تولید دی اکسید گوگرد می شود. تبدیل دی اکسید گوگرد به تری اکسید گوگرد در فرایند اکسیداسیون کاتالیستی با کاتالیست سدیم و یا پنتا اکسید وانادیم اصلاح یافته انجام می شود. در نهایت از هیدراسیون تری اکسید گوگرد اسید سولفوریک تولید می شود. اصلی ترین روش تولید تجاری این اسید به این صورت است که ابتدا دی اکسید گوگرد از گوگرد تهیه می شود. سپس دی اکسید گوگرد در فرایند اکسیداسیون کاتالیستی به تری اکسید گوگرد تبدیل می شود و سپس از واکنش تری اکسید گوگرد با آب این اسید غلیظ تولید می شود.

فرآیند تولید اسید سولفوریک از دی اکسید گوگرد حاصل از سولفیدهای فلزی

دی اکسید گوگرد به عنوان یک محصول فرعی در اکثر فرایندهای تولید مس و برخی دیگر از فلزات محسوب می شود. دی اکسید گوگرد تولید شده با هوا رقیق می شود. اکسیژن و دی اکسید گوگرد وارد راکتور کاتالیستی شده و واکنش اکسیداسیون انجام می گردد. در این راکتور دی اکسید گوگرد به تری اکسید گوگرد تبدیل می شود. تری اکسید گوگرد بوسیله اسید سولفوریک جذب شده و اسیدی با غلظت بالا ( ٩٨,٥ درصد وزنی) تشکیل می شود.

فرآیند تولید اسید سولفوریک از فسفو ژیپسوم (گچ فسفردار)

در این فرآیند، فسفو ژیپسوم به عنوان محصول جانبی تولید می شود. از ترکیب فسفوژیپسوم، کک نفتی، پیریت های آهن و خاک رس و دی اکسید گوگرد تولید می شود. این روش تولید از دی اکسید گوگرد نظیر آنچه که در فرایند قبلی توضیح داده شد، می باشد.

 

• نقش سولفــــوریک در صنعت کشاورزی

یکی از موارد مهم در جذب مواد غذایی توسط درختان از ph خاک است . ph به طور مستقیم روی میکروارگانیسم موجود در خاک و جذب مواد غذایی تاثیر بسیار دارد.

Ph خاک تعیین می کند کدام عنصرها توسط ریشه ها جذب شوند و کدامیک نشوند. عناصری مانند روی ، منگنز ، آلومینیوم ، مس و کبالت در شرایط ph اسیدی ، بسیار قابل جذب هستند و در ph بالا نمی توانند توسط گیاهان جذب شوند. این اتفاقی است که در شرایط خاکی باغات پسته استان کرمان صورت گرفته است و موجب شده است که به دلیل ph بالای خاک ، کمبود عناصر کم مصرف تقریبا در تمام باغات پسته مشاهده شود. خاک های به شدت قلیایی شده استان کرمان دارای مقادیر بالایی از یون های بی کربنات هستند که تاثیر منفی روی رشد و نمو درختان گذاشته اند و در جذب سایر عناصر مورد نیاز درختان پسته اختلال ایجاد کرده اند.

به طور معمول ، در ph پایین یا شرایط اسیدی ، عناصر پرمصرف کمتر توسط درختان جذب می شوند و برعکس در شرایط ph بالا عناصر کم مصرف شانس کمتری برای جذب توسط ریشه درختان دارند.

در این خصوص کشاورزان با اضافه کردن آهک سعی در بهتر شدن وضعیت خاک در باغ ها می کنند که اشتباهی بزرگ است. چون آهک ، ph خاک را به شدت بالا می برد و نه تنها بهبودی در شرایط خاک ایجاد نمی کند بلکه به شدت قلیایی شدن خاک را افزایش می دهد.

راه های مختلفی برای اصلاح شرایط خاک و بهبود وضعیت ph خاک توصیه می گردد. یکی از این راه ها استفاده از گچ خام است که موجب می شود ph خاک به سمت اسیدی شدن سوق یابد و روش دیگر استفاده از اسید سولفوریک می باشد.

• خطـــــــــــرات اسید سولفوریک 

واکنش اسید سولفوریک با آب بسیار گرمازا می‌باشد. اضافه کردن آب به اسید سولفوریک غلیظ خطرناک است. زیرا در اثر حرارت حاصل از واکنش اسید و آب ، آب داغ ممکن است به اطراف پراکنده شود.

بنابراین آن را با آرامی به آب اضافه می‌کنند. این مساله بدلیل پایین بودن دانسیته آب نسبت به این اسید می‌باشد که آب میل دارد روی اسید قرار گیرد. میل ترکیبی اسید سولفوریک با آب بقدری بالاست که می‌تواند مولکول‌های هیدروژن و اکسیژن را از بقیه ترکیبات بصورت آب جدا کند. به عنوان مثال مخلوط کردن گلوکز و اسید سولفوریک ، عنصر کربن و آب ایجاد می‌کند.

• ایمنی اسید سولفوریک

اسید سولفوریک ، اسید بسیار قوی و خورنده می‌باشد. نوشیدن آن باعث آسیب‌های شدید دائمی در دهان و سایر بافت‌های مورد تماس می‌شود. تنفس آن بسیار خطرناک بوده و باعث آسیب‌های جدی می‌شود. در صورت تماس با پوست و چشم باعث سوزش و ایجاد زخم می‌شود. در صورت تماس پوست و چشم با آن ، باید با آب فراوان شستشو داده و سپس از محلول بی‌کربنات سدیم یک درصد برای شستشو موضع مورد تماس استفاده گردد.

• انبــــــــارداری

ظرف حاوی اسید باید در محل خشک، خنک و دور از آفتاب نگهداری شود.

درب ظرف اسید پس از هر بار استفاده باید محکم بسته شود.

ظرف حاوی اسید باید از عوامل اکسایش، قلیاها، فلزات، منابع گرمایی و منابع غذایی دور نگه داشته شود.

واکنش اضافه کردن آب به اسید گرمازا است که می تواند منجر به آتش سوزی شود. بنابراین باید همیشه اسید را به آب اضافه کرد.

محل نگهداری اسید باید مجهز به تجهیزات ضد حریق باشد.

 

• تولید انواع اسید سولفوریک

اسید سولفوریک در درصد های مختلف تولید می شود. همانطور که عنوان شد بالاترین درصدی که در بزرگ ترین کارخانجات تولید کننده اسید عرضه می شود، اسید سولفوریک 98 درصد می باشد. 

برخی از صنایع برای تولیدات خود به اسید سولفوریک با درصدهای پایین تر نیازمند هستند. از این رو برخی از کارخانجات اقدام به تولید اسید سولفوریک رقیق تر نموده اند. با توجه به آمار گرفته شده اسید سولفوریک 50 درصد و اسید سولفوریک 35 درصد بیشترین میزان مصرف را دارد. 

 

دیسکلر قوی ترین رسوب بر

رسوب بر یا دیسکلـــــــــــــــــر

در صنایع بزرگ به دلیل استفاده از تجهیزات، دستگاه های متعدد و پیشرفته که غالبا برای امر خنک سازی آنها از آب استفاده می کنند، وجود همیشگی آب در سیستم لوله کشی تاسیسات با گذشت زمان باعث ایجاد رسوب در تاسیسات شده. 

این امر قطعا به تجهیزات آسیب جدی وارد می کند و باعث می شود که کارایی دستگاه ها بشدت کم شود. از آنجایی که دسترسی به داخل آنها امکان پذیر نیست و باید بصورت دوره ای رسوب زدایی انجام شود. 

از این جهت انواع مختلفی رسوب گیر تولید و روانه بازار مصرف شده است. نکته قابل توجه این موضوع است که این مواد به دلیل قدرت بالای رسوب بری که دارند منجر به آسیب رساندن به لوله ها می شود و ممکن است باعث سوراخ شدن آنها شود.

این مشکل همواره دغدغه صاحبان صنایع بوده و توجه شرکت های تولید کننده مواد شیمیایی را به خود جلب کرده تا راهکاری برای این مشکل بیاندیشند.

با تحقیقات بسیار متخصصین شیمی یکی از شرکت های بزرگ مواد شیمیایی ایران اقدام به تولید رسوب بری کرده اند که علاوه بر رسوب زدایی فوق العاده مانع از بروز خوردگی و آسیب به لوله ها و تاسیسات می شود، و دیسکلر را به عنوان نام تجاری برای این محصول در نظر گرفتند. 

 

چند نـــــــوع دیسکلر داریم ؟

همانطور که در بخش قبلی بطور کامل توضیح داده شد تجهیزات و اتصالاتی که مورد استفاده قرار می گیرد، دارای جنس های متفاوتی همچون : مس، چدن، آلومینیوم، استیل، آهن و.... می باشند.

با توجه به این نکته استفاده از یک نوع دیســــــکلر برای تمامی لوله و دستگاه ها عملکرد مناسب را نخواهد داشت. به همین دلیل 3 نوع دیسکلر با متد متفاوت تولید شد، که طی مراحل مختلف مورد آزمایش قرار گرفتند و با موفقیت وارد فاز تولید انبوه شدند. شامل : دیسکلر معمولی - سوپر دیسکلر - دیسکلر بدون بو 

و چندین سال است که جایگاه مهمی در میان صنایع دارند و همواره می توان گفت اولین انتخاب در بحث رسوب زدایی محصول دیسکلر می باشد، علاوه بر رسوب زدایی بسیار بالا مانع از ایجاد آسیب در تجهیزات می شود.

 آشنایی با دیسکلر معمولی 

افرادی که مشغول به استخر داری هستند و یا در منازل یا محل کار خود استخر دارند، معمولا در اوایل فصل گرما اقدام به آماده سازی و شستشوی استخر می کنند. بهترین محصولی که می توان با آن هم رسوبات کف استخر را از بین برد و هم ضد عفونی کرد دیسکلر معمولی می باشد، که دقیقا به همین منظور تولید شده است.

 آشنایی با دیسکلر سوپر

جهت تمیز لوله های آبگرم کن های خانگی و همچنین تجهیزات و اتصالاتی که از جنس مس، آهن و چدن هستند. با خیالی راحت بدون نگرانی از احتمال خوردگی و تمیز نشدن کامل لوله ها می توان از دیسکلر سوپر استفاده کرد، و منتظر بهترین نتیجه باشد.

 آشنایی با دیسکلر بدون بو 

همانطور که از نام این نوع دیسکلر مشخصص است هیچ گونه بوی نامطبوعی ندارد.

نکته قابل توجه این بود که برخی از تجهیزات مورد استفاده صنایع از جنس استیل بوده اند که در صورت ایجاد رسوب نمی توان با هیچ یک از دو نوع قبلی رسوبات آنها را از بین برد.

به همین دلیل با استفاده از یک نوع متد خاص دیگر محصول دیسکلر بدون بو تولید شد که به راحتی می توان رسوبات دستگاه های استیل را تمیز کرد. نکته قابل ذکر اینجاست که این نوع دیسکلر هیچ گونه خورندگی در هیچ گونه فلزی ایجاد نمی کند.

 

 

 

کاربردهای اسید کلریدریک در صنعت

اسید کلریدریک در صنعت

1. در صنایع شیمیایی به عنوان یک معرف شیمیایی در تولید وینیل کلراید و تولید پلاستیک های pvc، MDI و TDI برای پلی اورتان و سنتز دیگر ترکیبات آلی
2. اسید کلریدریک در تولید شوینده های خانگی
3. تولید دارو
4. پردازش فلزات
5. تصفیه آب و فاضلاب
6. تولید کاغذ
7. سنتز ترکیبات معدنی مانند کلرید کلسیم، کلرید نیکل، کلرید روی
8. کنترل ph و خنثی سازی
9. بازسازی رزین های تبادل یونی
10. تولید رسوب بر ها
11. تولید و پردازش چرم
12. به عنوان افزودنی مواد غذایی در تولید ژلاتین، آسپارتام، فروکتوز، اسید سیتریک
13. تصفیه و خالص سلزی نمک خوراکی
14. نظافت و خانه داری
15. تولید نفت را می توان با تزریق هیدروکلریک اسید در بستر صخره ای یک چاه نفت و ساختن منافذ بزرگ تحریک کرد.
16.  برای حل کردن کلسیم کربنات نیز به کار می رود.

اسید کلریدریک چیست ؟

در اثر حل شدن گاز هیدروژن کلرید در آب طی واکنش های شیمیایی هیدروکلریک اسید تولید می شود. این ماده بی رنگ، بدون بو و بسیار خورنده است، طبق آمارهای جهانی بیشترین مقدار کلریدریک اسید در ایالات متحده، اروپای غربی وهمچنین ژاپن  تولید می شود. امروزه نزدیک به 43 درصد میزان تولیدی این اسید برای ساخت EDC و مابقی جهت تولید انواع مواد شیمیایی آلی مورد استفاده قرار می گیرد. 

زنگبری از روی سطوح :

خاصیت خورندگی بالای اسید کلریدریک باعث شده که به عنوان پاک کننده سطوح فلزی مورد استفاده قرار گیرد. این فرآیند که اصطلاحا اسید شویی نامیده می شود، تمامی آلاینده های معدنی، زنگ زدگی را از سطح انواع فلزات پاک می کند.

البته انجام این کار باید توسط متخصصان امر صورت گیرد، همانطور که گفته شد کلریدریک بشدت خورندس و می تواند به تاسیسات آسیب جدی وارد کند.

اسید کلریدریک 30 تا 33 درصد 

کلریدریک با درصدهای متفاوتی تولید می شود. معمولا اسید کلریدریک 30 تا 33 درصد برای مصارف صنعتی مورد استفاده قرار می گیرد. مصرف کنندگان این اسید با توجه به نوع کار و حساسیت های موجود می بایست از درصد خلوص 33 درصد و یا 37 درصد استفاده کنند.

اسید کلریدریک 37 درصد 

معمولا در انجام آزمایشات بسیار حساس در صنعت شیمیایی و همچنین دیگر صنایع از اسید کلریدریک 37 درصد که خلوص بالاتری دارد و  اصطلاحا آزمایشگاهی گفته می شود مورد استفاده قرار می گیرد.