آشنایی مرگ بار ترین سلاح شیمیایی

دانشمندان جنگ 

امروزه نام بسیاری از دانشمندان با ادوات جنگی گره خورده است. به عنوان نمونه لوئیس فیشر ایالات متحده آمریکا را به بمب ناپالم مجهز کرد، اوپنهایمر و دیگر اعضای "پروژه منهتن" با ساختن بمب هسته ای فاجعه هیروشیما و ناکازاکی را رقم زدنند و سر بارنز والیسT به عنوان سازنده "بمب سنگر شکن" شناخته می شود.
 
اختراع گازهای شیمیای مهلک 

بسیاری از دانشمندان سهم تعیین کننده ای را در جنگ داشتند. یکی از دانشمندانی که در ساخت سلاح های شیمیایی و گازهای سمی نقش برجسته ای داشت فریتس هابر بود. او یکی از شیمیدانان آلمانی و برندهٔ جایزهٔ نوبل بود.

به نقل از روزنامه تلگراف، هابر در 9 دسامبر سال 1868 بدنیا آمد . توجهش بیشتر به الکتروشیمی بود. در سال 1909 الکترودی بلورین ساخت که توسط آن (pH) اندازه گیری می‌شود .

در آغاز قرن بیستم بیشتر شیمیدانان می‌کوشیدند تا روشی کار آمد برای استفاده از نیتروژن هوا به مقیاس وسیع، به دست آورند. ترکیبات نیتروژن ماده اصلی کودها و مواد منفجره را تشکیل می‌دهد، ولی مهم‌ترین و عظیم‌ترین منبع این گونه ترکیبات در دشت‌های "ازتی" صحرای شمالی شیلی بود .
 
بدیهی است، بر اثر دور بودن این ناحیه از مرکز صنعتی جهان، استفاده از آن مقرون به صرفه نبود. از طرفی با توجه به اینکه چهار پنجم هوا را گاز ازت تشکیل داده و در واقع هوا ذخیره‌ای تمام نشدنی از این ماده‌است، طبعا هر طریقه‌ای که برای تبدیل نیتروژن هوا به ترکیبات آن عرضه می‌شد مقرون به صرفه بود.
 آمونیاک گاز کشنده و خطرناک

هابر مطالعاتی در خصوص امکان ترکیب نیتروژن و ئیدروژن، تحت فشار زیاد با استفاده از آهن به عنوان واکنش بار به منظور تولید آمونیاک به عمل آورد که بسیار کار آمد بود. هابر برای تهیه گاز آمونیاک، نیتروژن را از تقطیر جز به جز هوا بدست آورد. زیرا بیش از 78.9 حجم هوا را این گاز تشکیل داده‌است . هابر گاز هیدروزن را از اثر بخار آب داغ بر زغال کک داغ به دست آورد.

او با توجه به دو طرفه بودن واکنش تهیه آمونیاک طبق اصل لوشاتلیه با پایین آوردن دما واکنش به سمت چپ پیش می‌رود اما در دمای پایین سرعت واکنش بسیار پایین است. با افزایش دما سرعت واکنش زیاد اما واکنش به سمت چپ می‌رود . پس فشار را به 350 اتمسفر رساند تا واکنش در جهت رفت پیشرفت کند و آمونیاک تولید شود. همچنین عامل فشار بر دما غلبه کرده باعث شد آمونیاک بیشتر با سرعت زیاد تولید شود و از کاتالیزور مناسب مانند گل آتش خور یا آلومین استفاده کرد.
 
هنگامی واکنش به تعادل رسید دما را پایین آورد تا گاز ها با عمل میعان مایع شوند و چون پیوند میان آمونیاک قویتر بود زودتر مایع شد و او توانست آمونیاک مورد نیاز را جدا کند.اما باز هم مقداری گاز نیتروژن و هیدروژن در محیط باقی مانده بود چون هابر آمونیاک را جدا کرده بود این دو گاز با یکدیگر واکنش داده و آمونیاک تولید کردند.بدین وسیله او اولین بار گاز مهم آمونیاک را در شرایط آزمایشگاهی تولید کرد.

هابر یکی از دانشمندان برجسته دوران مدرن بود. او در این راه از کمک های کارل بوش شیمیدان آلمانی و بنیانگذار ای جی فاربن، بنیانگذار بزرگ ترین شرکت شیمیایی بسیار استفاده کرد. هدف هابر مقابله با پدیده خشکسالی بود با این حال به گفته عده ای از تحلیلگران او صدها سال پیش نتایج اختراعش را پیش بینی کرده بود. مطمئنا او اولین کسی بود که با استفاده از ذرات پراکنده در هوا توانست مخرب ترین سلاح کشتار جمعی را بسازد.
 
آمونیاک را بیشتر بشناسیم 

آمونیاک محلولی قلیایی بدون رنگ با بویی بسیار تند، تحریک کننده و بسیار پرکاربرد در صنایع می باشد. طبق آمارهای جهانی بیش از 80 درصد تولید آمونیاک جهان در صنعت کشاورزی جهت تهیه انواع کود استفاده می شود.

این محلول در اثر استنشاق به راحتی از طریق مجاری تنفسی وارد خون می شود و در اثر واکنش های متعدد منجر به تخریب سلول ها می شود. صنایع تولید کننده مواد شیمیایی از آمونیاک برای تولید موادی همچون : کربنات سدیم - سدیم هیدروژن کربنات - هیدروژن سیانید استفاده می کنند.

 

منبع : کیمیا تهران اسید